PORTAKAL BİLGİ KARTLARI

MEVCUT DURUM

  • Dünya Portakal üretimi 2018 yılında 4,4 milyon ha alanda 75,5 Milyon ton ve 2019 yılında ise 4 milyon ha alanda 78,7 milyon ton üretilmiştir (FAO,2020).
  • En önemli üretici ülkeler; Brezilya (17,1 milyon ton), Çin(10,4 milyon ton) ve Hindistan (9,5 milyon ton), Meksika (4,7 milyon ton) ve ABD (4,8 milyon ton)’dir. Türkiye 1,7 milyon ton üretim ile 10 uncu sırada gelmekte olup dünya üretiminin yaklaşık % 2’sini karşılamaktadır.(FAO,2020).
  • Dünya portakal ihracatı 7,8 milyon ton olup ihracatta Mısır 1,8 milyon tonla ilk sırada İspanya 1,7 milyon tonla ikinci, Güney Afrika Cumhuriyeti(1,2 milyon ton), ABD (485 bin ton) ve ülkemiz 239 bin tonla 7 nci sırada gelmektedir.(FAO,2019)
  • Ülkemiz 2019 yılı üretimi 502.464 da alanda 1.700.000 ton olup 2020 yılı üretimi ise 460 bin da alanda 1.333.975 ton olarak gerçekleşmiştir. (TÜİK,2020)
  • Dünya ortalama portakal verimi 1.704 kg/da iken, ülkemiz ortalama verimi 3.386 kg/da ile dünya ortalamasından %50 fazladır.
  • Üretilen portakal çeşitleri; Washington Navel(erkenci), Washington Navelina, Valencia(en geççi), Moro (Kan Portakalı), Taracco, Shamoti(Yafa Portakalı), Hamlin, Alanya dilimli, Kozan, Dörtyol ve Finike gibi çeşitlerdir.

ÜRETİM VERİLERİ

Yıllar ÇKS’de Kayıtlı Üretici Alan (Da) Üretim (Bin ton) Üretim Değeri (bin TL) Verim (kg/da) Fiyat (TL/kg) Maliyet (TL/kg)  
 
2002 - 464.000 1.250 437.500 2.863 0,35 0,25  
2015 17.685 542.984 1.817 1.091.744 3.339 1,05 0,59  
2016 18.923 526.958 1.850 1.073.728 3.917** 0,73** 0,66**  
2017 18.742 513.396 1.950 1.308.891 3.917** 0,73** 0,66**  
2018 19.255 508.063 1.900 1.484.148 3.740** 0,84** 0,68**  
2019 17.507 502.464 1.700 1.766.543 3.383 0,67  0,8  
2020  20.394  460.122 1.334 1.949.782  2.899  1,36     
2002-2020 % Değişim -1    6,7 3.456 1,3 288    

                 Kaynak: TÜİK,    ** TEPGE, UTK , TAMSİS

  • Ülkemizde 2020 yılı itibariyle portakal dikim alanımızda 2002 yılına göre % -1 azalma, üretim miktarımızda ise % 7 oranında artış olmuştur.
  • Portakal üretiminin en yaygın olduğu iller; Antalya, Adana, Hatay, Muğla , Mersin’dir.
  • Ülkemizde portakalın kişi başına tüketimi 12,3 kg, yeterlilik derecesi % 147,1 iken yurt içi tüketimi 1,1 milyon tondur. (TÜİK 2019/2020).

PORTAKAL HAL FİYAT VERİLERİ

Ankara, İstanbul, Antalya ve Mersin Portakal ortalama hal fiyatı (TL/kg) 01.12.2016 15.02.2017 15.12.2017 10.01.2018
0,95 0,85 0,80 0,47
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sistemi (TL/kg) 15.02.2018 15.03.2018 16.04.2018 10.10.2018
0,86 0,89 0,75 6,4

TÜFİS FİYATLARI(KG/TL)

12.12.2018

ÜRETİCİ HAL PAZAR MARKET
1,24 1,95 2,56 2,99
31.01.2019 0,94 1,64 2,27 2,85
05.03.2019 1,03 2,23 2,75 3,34
25.04.2019 1,03 3,05 3,67 3,73
22.05.2019 0,90 2,47 3,38 3,65
05.02.2020 1,22 2,39 3,26 3,64
30.10.2020 Mersin Hali   3,5    
25.01.2021 Mersin Hali   4,5    

PORTAKAL DIŞ TİCARETİ

Yıllar İhracat Miktarı (Ton) İhracat Değeri (Bin $) İthalat Miktarı (Ton) İthalat Değeri (Bin $)  
 
2002 190.396 56.491 40.330 4.804  
2015 332.951 167.289 45.697 9.858  
2016 403.420 179.813 36.797 9.958  
2017 390.154 156.919 48.296 12.157  
2018 449.913 161.441 33.232 7.551  
2019 236.454 91.253 42.132 9.989  
2020 280.916 130.536 49.721 11.932  
2021* 44.275 22.256              586 134  
2002-2020 % Değişim 47 131 23 148  
 

Kaynak: TÜİK *2 aylık

  • Ülkemizin 2020 yılı ihracat miktarı 2002 yılına göre % 47 oranında artarak 281 bin tona ulaşmıştır. İhracat değeri ise % 131 oranında artmış ve 131 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamında 50 bin ton ithalat karşılığında 12 milyon dolar ödenmiştir.
  • Gümrük vergisi oranı % 54’dür.
  • En çok portakal ihracatı yaptığımız ülkeler; Irak, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Gürcistan ve Romanya.
  • En çok portakal ithalatı yaptığımız ülke; G.Afrika C.,Irak, Özbekistan ve Rusya F.
  • Müşteri anlaşmazlığı ve ihracat yapılan ülkelerin kalıntı tolerans aralıklarının farklılık göstermesi gibi nedenlerden dolayı ihracattan geri dönen ürünler “Geri Gelen Eşya”  kapsamında olan ürünlerdir. Turunçgil ürünleri de Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonuna kesinti yapılan ürün kapsamında olduğundan “ürünün ülkeye geri dönüşünde” ihracat esnasında yapılan kesintinin iadesi yapılmakta ve bu işlem yüzünden kayıtlarda ithalat yapılmış gibi gözükmektedir.

DESTEKLER

  • Pazar istekleri doğrultusunda yeni çeşitlerle üretimin artırılması ve hasat süresini uzatılması amacıyla uygulanan sertifikalı fidan desteklemesi kapsamında; 2005-2019 yılları arasında tesis edilen 16.935 da portakal bahçesi için 2.306.479 TL destek ödenmiştir.
  • 2020 yılında sertifikalı ve standart aşılı fidanla bahçe tesislerine 100-280 TL/da destekleme yapılmaktadır.
  • Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı ve toplam işletme büyüklüğü 5 dekar ve altında olan turunçgil üreticilerine 2020 üretim yılında dekara 100 TL Küçük Aile İşletmesi Desteği Ödemesi yapılmaktadır.
  • Organik tarım uygulamalarında 2020 yılında kategorilerine göre 100 TL/da, iyi tarım uygulamalarında ise 40 TL/da destek verilmektedir.
  • Bunun yanında girdi maliyetlerinin azaltılması amacıyla portakal üreticilerimize 2020 yılı için 15 TL/da mazot ve 8 TL/da gübre desteği (toplam 23 TL/da )verilmektedir. Ayrıca katı organik ve organomineral gübre desteği 20 TL/da
  • Basınçlı sulama sistemlerinin uygulanmasında SIFIR faizli kredi verilmektedir.
  • KKYD kapsamında Mevcut üretiminden elde edilen ürünün kalitesini koruyarak daha uzun bir süre pazara ürün arzını sağlamak üzere meyve sebze işleme, paketleme, tasnif, soğuk hava deposu projelerine %50 hibe desteği
  • 2020 yılında biyoteknik 80 TL ve biyolojik mücadele için dekara 50 TL destek verilmektedir
                 
                 
PORTAKAL DENGE TABLOSU (2019/2020 )
Üretim (Ton) 1.700.000
Ekilen alan (Ha) -
Üretim kayıpları (Ton) 61.200
Arz=Kullanım (Ton) 1.769.849
Kullanılabilir üretim (Ton) 1.638.800
İthalat (Ton) 131.049
AB 28 ithalat (Ton) 422
Yurt içi kullanım (Ton) 1.113.948
Tüketim (Ton) 1.024.832
Kayıplar (Ton) 89.116
İhracat (Ton) 655.901
AB 28 ihracat (Ton) 68094
Kişi başına tüketim (kg) 12,3
Yeterlilik derecesi (%) 147,1
KAYNAK: TUİK
             

İller 2020

İller Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı (Adet) Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı (Adet) Toplu Meyveliklerin Alanı (Da) Üretim Miktarı     (Ton)
Antalya 3.632.289 229.210 131.611 522.395
Adana 2.235.232 398.185 101.943 271.985
Mersin 1.543.012 151.813 57.047 193.052
Muğla 1.885.869 129.726 61.962 161.790
Hatay 1.908.263 39.592 72.501 121.244
Aydın 861.651 55.478 29.583 37.042
Diğer 240.491 47.869 5.475 26.467
TOPLAM 12.306.807 1.051.873 460.122 1.333.975