PORTAKAL BİLGİ KARTLARI
MEVCUT DURUM
- Dünya Portakal üretimi 2018 yılında 4,4 milyon ha alanda 75,5 Milyon ton ve 2019 yılında ise 4 milyon ha alanda 78,7 milyon ton üretilmiştir (FAO,2020).
- En önemli üretici ülkeler; Brezilya (17,1 milyon ton), Çin(10,4 milyon ton) ve Hindistan (9,5 milyon ton), Meksika (4,7 milyon ton) ve ABD (4,8 milyon ton)’dir. Türkiye 1,7 milyon ton üretim ile 10 uncu sırada gelmekte olup dünya üretiminin yaklaşık % 2’sini karşılamaktadır.(FAO,2020).
- Dünya portakal ihracatı 7,8 milyon ton olup ihracatta Mısır 1,8 milyon tonla ilk sırada İspanya 1,7 milyon tonla ikinci, Güney Afrika Cumhuriyeti(1,2 milyon ton), ABD (485 bin ton) ve ülkemiz 239 bin tonla 7 nci sırada gelmektedir.(FAO,2019)
- Ülkemiz 2019 yılı üretimi 502.464 da alanda 1.700.000 ton olup 2020 yılı üretimi ise 460 bin da alanda 1.333.975 ton olarak gerçekleşmiştir. (TÜİK,2020)
- Dünya ortalama portakal verimi 1.704 kg/da iken, ülkemiz ortalama verimi 3.386 kg/da ile dünya ortalamasından %50 fazladır.
- Üretilen portakal çeşitleri; Washington Navel(erkenci), Washington Navelina, Valencia(en geççi), Moro (Kan Portakalı), Taracco, Shamoti(Yafa Portakalı), Hamlin, Alanya dilimli, Kozan, Dörtyol ve Finike gibi çeşitlerdir.
ÜRETİM VERİLERİ
Yıllar | ÇKS’de Kayıtlı Üretici | Alan (Da) | Üretim (Bin ton) | Üretim Değeri (bin TL) | Verim (kg/da) | Fiyat (TL/kg) | Maliyet (TL/kg) | |
2002 | - | 464.000 | 1.250 | 437.500 | 2.863 | 0,35 | 0,25 | |
2015 | 17.685 | 542.984 | 1.817 | 1.091.744 | 3.339 | 1,05 | 0,59 | |
2016 | 18.923 | 526.958 | 1.850 | 1.073.728 | 3.917** | 0,73** | 0,66** | |
2017 | 18.742 | 513.396 | 1.950 | 1.308.891 | 3.917** | 0,73** | 0,66** | |
2018 | 19.255 | 508.063 | 1.900 | 1.484.148 | 3.740** | 0,84** | 0,68** | |
2019 | 17.507 | 502.464 | 1.700 | 1.766.543 | 3.383 | 0,67 | 0,8 | |
2020 | 20.394 | 460.122 | 1.334 | 1.949.782 | 2.899 | 1,36 | ||
2002-2020 % Değişim | -1 | 6,7 | 3.456 | 1,3 | 288 |
Kaynak: TÜİK, ** TEPGE, UTK , TAMSİS
- Ülkemizde 2020 yılı itibariyle portakal dikim alanımızda 2002 yılına göre % -1 azalma, üretim miktarımızda ise % 7 oranında artış olmuştur.
- Portakal üretiminin en yaygın olduğu iller; Antalya, Adana, Hatay, Muğla , Mersin’dir.
- Ülkemizde portakalın kişi başına tüketimi 12,3 kg, yeterlilik derecesi % 147,1 iken yurt içi tüketimi 1,1 milyon tondur. (TÜİK 2019/2020).
PORTAKAL HAL FİYAT VERİLERİ
Ankara, İstanbul, Antalya ve Mersin Portakal ortalama hal fiyatı (TL/kg) | 01.12.2016 | 15.02.2017 | 15.12.2017 | 10.01.2018 |
0,95 | 0,85 | 0,80 | 0,47 | |
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sistemi (TL/kg) | 15.02.2018 | 15.03.2018 | 16.04.2018 | 10.10.2018 |
0,86 | 0,89 | 0,75 | 6,4 |
TÜFİS FİYATLARI(KG/TL)
12.12.2018 |
ÜRETİCİ | HAL | PAZAR | MARKET |
1,24 | 1,95 | 2,56 | 2,99 | |
31.01.2019 | 0,94 | 1,64 | 2,27 | 2,85 |
05.03.2019 | 1,03 | 2,23 | 2,75 | 3,34 |
25.04.2019 | 1,03 | 3,05 | 3,67 | 3,73 |
22.05.2019 | 0,90 | 2,47 | 3,38 | 3,65 |
05.02.2020 | 1,22 | 2,39 | 3,26 | 3,64 |
30.10.2020 Mersin Hali | 3,5 | |||
25.01.2021 Mersin Hali | 4,5 |
PORTAKAL DIŞ TİCARETİ
Yıllar | İhracat Miktarı (Ton) | İhracat Değeri (Bin $) | İthalat Miktarı (Ton) | İthalat Değeri (Bin $) | |
2002 | 190.396 | 56.491 | 40.330 | 4.804 | |
2015 | 332.951 | 167.289 | 45.697 | 9.858 | |
2016 | 403.420 | 179.813 | 36.797 | 9.958 | |
2017 | 390.154 | 156.919 | 48.296 | 12.157 | |
2018 | 449.913 | 161.441 | 33.232 | 7.551 | |
2019 | 236.454 | 91.253 | 42.132 | 9.989 | |
2020 | 280.916 | 130.536 | 49.721 | 11.932 | |
2021* | 44.275 | 22.256 | 586 | 134 | |
2002-2020 % Değişim | 47 | 131 | 23 | 148 | |
Kaynak: TÜİK *2 aylık
- Ülkemizin 2020 yılı ihracat miktarı 2002 yılına göre % 47 oranında artarak 281 bin tona ulaşmıştır. İhracat değeri ise % 131 oranında artmış ve 131 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamında 50 bin ton ithalat karşılığında 12 milyon dolar ödenmiştir.
- Gümrük vergisi oranı % 54’dür.
- En çok portakal ihracatı yaptığımız ülkeler; Irak, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Gürcistan ve Romanya.
- En çok portakal ithalatı yaptığımız ülke; G.Afrika C.,Irak, Özbekistan ve Rusya F.
- Müşteri anlaşmazlığı ve ihracat yapılan ülkelerin kalıntı tolerans aralıklarının farklılık göstermesi gibi nedenlerden dolayı ihracattan geri dönen ürünler “Geri Gelen Eşya” kapsamında olan ürünlerdir. Turunçgil ürünleri de Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonuna kesinti yapılan ürün kapsamında olduğundan “ürünün ülkeye geri dönüşünde” ihracat esnasında yapılan kesintinin iadesi yapılmakta ve bu işlem yüzünden kayıtlarda ithalat yapılmış gibi gözükmektedir.
DESTEKLER
- Pazar istekleri doğrultusunda yeni çeşitlerle üretimin artırılması ve hasat süresini uzatılması amacıyla uygulanan sertifikalı fidan desteklemesi kapsamında; 2005-2019 yılları arasında tesis edilen 16.935 da portakal bahçesi için 2.306.479 TL destek ödenmiştir.
- 2020 yılında sertifikalı ve standart aşılı fidanla bahçe tesislerine 100-280 TL/da destekleme yapılmaktadır.
- Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı ve toplam işletme büyüklüğü 5 dekar ve altında olan turunçgil üreticilerine 2020 üretim yılında dekara 100 TL Küçük Aile İşletmesi Desteği Ödemesi yapılmaktadır.
- Organik tarım uygulamalarında 2020 yılında kategorilerine göre 100 TL/da, iyi tarım uygulamalarında ise 40 TL/da destek verilmektedir.
- Bunun yanında girdi maliyetlerinin azaltılması amacıyla portakal üreticilerimize 2020 yılı için 15 TL/da mazot ve 8 TL/da gübre desteği (toplam 23 TL/da )verilmektedir. Ayrıca katı organik ve organomineral gübre desteği 20 TL/da
- Basınçlı sulama sistemlerinin uygulanmasında SIFIR faizli kredi verilmektedir.
- KKYD kapsamında Mevcut üretiminden elde edilen ürünün kalitesini koruyarak daha uzun bir süre pazara ürün arzını sağlamak üzere meyve sebze işleme, paketleme, tasnif, soğuk hava deposu projelerine %50 hibe desteği
- 2020 yılında biyoteknik 80 TL ve biyolojik mücadele için dekara 50 TL destek verilmektedir
PORTAKAL DENGE TABLOSU (2019/2020 ) | |
Üretim (Ton) | 1.700.000 |
Ekilen alan (Ha) | - |
Üretim kayıpları (Ton) | 61.200 |
Arz=Kullanım (Ton) | 1.769.849 |
Kullanılabilir üretim (Ton) | 1.638.800 |
İthalat (Ton) | 131.049 |
AB 28 ithalat (Ton) | 422 |
Yurt içi kullanım (Ton) | 1.113.948 |
Tüketim (Ton) | 1.024.832 |
Kayıplar (Ton) | 89.116 |
İhracat (Ton) | 655.901 |
AB 28 ihracat (Ton) | 68094 |
Kişi başına tüketim (kg) | 12,3 |
Yeterlilik derecesi (%) | 147,1 |
KAYNAK: TUİK |
İller 2020
İller | Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı (Adet) | Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı (Adet) | Toplu Meyveliklerin Alanı (Da) | Üretim Miktarı (Ton) |
Antalya | 3.632.289 | 229.210 | 131.611 | 522.395 |
Adana | 2.235.232 | 398.185 | 101.943 | 271.985 |
Mersin | 1.543.012 | 151.813 | 57.047 | 193.052 |
Muğla | 1.885.869 | 129.726 | 61.962 | 161.790 |
Hatay | 1.908.263 | 39.592 | 72.501 | 121.244 |
Aydın | 861.651 | 55.478 | 29.583 | 37.042 |
Diğer | 240.491 | 47.869 | 5.475 | 26.467 |
TOPLAM | 12.306.807 | 1.051.873 | 460.122 | 1.333.975 |